Czy osoba poręczająca pożyczkę musi otrzymać kopię umowy pożyczki, innymi słowy: czy kredytodawca (instytucja finansowa) ma obowiązek wydawania każdorazowo kopii umowy kredytowej czy tylko na żądanie poręczyciela. Poręczyciel podpisując umowę poręczenia do określonej umowy pożyczki zaznajamia się z nią. Proszę o podanie podstawy prawnej regulującej tę kwestię, zarówno w przypadku obowiązku wydawania takiej kopii, jak i w sytuacji, gdy instytucja nie ma takiego obowiązku.
Kwestie związane z poręczeniem regulują odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego (Tytuł XXXII. PORĘCZENIE - art. 876 i następne).
Zgodnie z art. 876 przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Oświadczenie poręczyciela powinno być pod rygorem nieważności złożone na piśmie.
Art. 877 stanowi, że w razie poręczenia za dług osoby, która nie mogła się zobowiązać z powodu braku zdolności do czynności prawnych, poręczyciel powinien spełnić świadczenie jako dłużnik główny, jeżeli w chwili poręczenia o braku zdolności tej osoby wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć.
Zgodnie z art. 878 § 1 można poręczyć również za dług przyszły do wysokości z góry oznaczonej. Bezterminowe poręczenie za dług przyszły może być przed powstaniem długu odwołane w każdym czasie.
Art. 879 § 1 stanowi, że o zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika. § 2. Jednakże czynność prawna dokonana przez dłużnika z wierzycielem po udzieleniu poręczenia nie może zwiększyć zobowiązania poręczyciela.
Zgodnie z przepisem art. 880 jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel powinien zawiadomić o tym niezwłocznie poręczyciela.
Pozostałe przepisy kodeksu cywilnego dotyczące poręczenia stanowią, że:
Art. 881. W braku odmiennego zastrzeżenia poręczyciel jest odpowiedzialny jak współdłużnik solidarny.
Art. 882. Jeżeli termin płatności długu nie jest oznaczony albo jeżeli płatność długu zależy od wypowiedzenia, poręczyciel może po upływie sześciu miesięcy od daty poręczenia, a jeżeli poręczył za dług przyszły - od daty powstania długu żądać, aby wierzyciel wezwał dłużnika do zapłaty albo z najbliższym terminem dokonał wypowiedzenia. Jeżeli wierzyciel nie uczyni zadość powyższemu żądaniu, zobowiązanie poręczyciela wygasa.
Art. 883. § 1. Poręczyciel może podnieść przeciwko wierzycielowi wszelkie zarzuty, które przysługują dłużnikowi; w szczególności poręczyciel może potrącić wierzytelność przysługującą dłużnikowi względem wierzyciela.
§ 2. Poręczyciel nie traci powyższych zarzutów, chociażby dłużnik zrzekł się ich albo uznał roszczenie wierzyciela.
§ 3. W razie śmierci dłużnika poręczyciel nie może powoływać się na ograniczenie odpowiedzialności spadkobiercy wynikające z przepisów prawa spadkowego.
Art. 884. § 1. Poręczyciel, przeciwko któremu wierzyciel dochodzi roszczenia, powinien zawiadomić niezwłocznie dłużnika wzywając go do wzięcia udziału w sprawie.
§ 2. Jeżeli dłużnik nie weźmie udziału w sprawie, nie może on podnieść przeciwko poręczycielowi zarzutów, które mu przysługiwały przeciwko wierzycielowi, a których poręczyciel nie podniósł z tego powodu, że o nich nie wiedział.
Art. 885. Poręczyciel powinien niezwłocznie zawiadomić dłużnika o dokonanej przez siebie zapłacie długu, za który poręczył. Gdyby tego nie uczynił, a dłużnik zobowiązanie wykonał, nie może żądać od dłużnika zwrotu tego, co sam wierzycielowi zapłacił, chyba że dłużnik działał w złej wierze.
Art. 886. Jeżeli poręczenie udzielone zostało za wiedzą dłużnika, dłużnik powinien niezwłocznie zawiadomić poręczyciela o wykonaniu zobowiązania. Gdyby tego nie uczynił, poręczyciel, który zaspokoił wierzyciela, może żądać od dłużnika zwrotu tego, co wierzycielowi zapłacił, chyba że działał w złej wierze.
Art. 887. Jeżeli wierzyciel wyzbył się zabezpieczenia wierzytelności albo środków dowodowych, ponosi on względem poręczyciela odpowiedzialność za wynikłą stąd szkodę.
W naszej ocenie nie istnieje prawny obowiązek, aby instytucja finansowa przekazywała poręczycielowi dokument umowy, za którą poręcza. W umowie poręczenia musi być jednak dokładnie wskazane, jakie zobowiązania poręczyciel zobowiązuje się spłacić, więc każdy rozsądny poręczyciel powinien przeczytać umowę, którą poręcza.
Poręczyciel może oczywiście zażądać kopii umowy pożyczki - czy to od instytucji finansowej, czy to od samego przyszłego dłużnika, którego dług ma poręczyć. Jest to naturalne i powinno być praktykowane.
Jeżeli jednak poręczyciel nie zapoznał się dokładnie z umową, za którą poręczył, niestety ten brak nie zwalnia go z obowiązku spełnienia umowy poręczenia, którą zawarł.
Dodatkowo jeżeli udzielającym kredytu jest bank, zastosowanie mają przepisy prawa bankowego.
Zgodnie z jego art. 76 zasady oprocentowania kredytu określa umowa kredytu, z tym że w razie stosowania stopy zmiennej należy:
1) określić w umowie kredytowej warunki zmiany stopy procentowej kredytu,
2) powiadomić w sposób określony w umowie kredytobiorcę, poręczyciela oraz, jeżeli umowa nie stanowi inaczej, inne osoby będące dłużnikami banku z tytułu zabezpieczenia kredytu o każdej zmianie stopy jego oprocentowania.
Dodatkowe regulacje znajdują się zapewne w regulaminie udzielania kredytów czy pożyczek danego banku czy instytucji finansowej.
Podstawa prawna:
- kodeks cywilny
- prawo bankowe
RW
Poradę przygotował Serwis „PoradaPrawna.pl” (www.poradaprawna.pl )